چهارشنبه سوری، هفت سین، نوروز و سیزده بدر
نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و در مناطق وسیعی در آسیا و دیگر نقاط جهان جشن گرفته می‌شود. زمان برگزاری نوروز، اعتدال بهاری و در آغاز فصل بهار است. جشن نوروز با تحویل سال یا لحظهٔ برابری اعتدال بهاری آغاز می‌شود؛ لحظه‌ای که خورشید در سیر ظاهری خود در ابتدای برج حمل، از استوای زمین گذشته و برابری روز و شب رخ می‌دهد. در گاه‌شماری هجری خورشیدی، لحظهٔ تحویل سال، تعیین‌کنندهٔ نخستین روز اورمزدروز یا هرمز روز از ماه فروردین است. چنانچه آغاز سال، قبل از ظهر و در نیمهٔ اول شبانه‌روز تحویل شود، همان‌روز نوروز است و اگر تحویل سال بعد از ظهر باشد، فردای آن روز، نوروز است. نوروز در تقویم میلادی در بیشتر سال‌ها با ۲۱ و گاه ۲۰ و به‌ندرت ۲۲ مارس مطابقت دارد.
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که گاه‌شماری هجری خورشیدی به کار برده می‌شود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته می‌شود و روز آغاز سال به‌شمار نمی‌رود.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان ، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی ، چین ، ترکمنستان ، هند ، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان آن جشن را برپا می‌کنند.
نوروز به عنوان یک جشن قدیمی و کهن از اقوام متعددی در منطقه به ارث رسیده‌است و با رنگ و انگ ویژه، شناسنامه ایرانی به خود گرفته و از آن به عنوان نماد پیوند دهنده افراد و اقوام ایرانی و ملت ایران یاد می‌شود. ایرانیان نوروز را آغازگر رستاخیز طبیعت، گاه رویش و زایش باغ و بوستان می‌دانند و بر این باور هستند که در نوروز، همزمان با طبیعت، باید روزگار نو و جدیدی را با روان و نگرش نو، در تن پوش تازه‌ای آغاز کنند.
نوروز، با عنوان رسمی «روز بین‌المللی نوروز»، توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر به ثبت جهانی رسیده‌است این روز همچنین یکی از روزهای مقدس و اعیاد مذهبی زرتشتیان و بهاییان نیز به‌شمار می‌رود.
این جشن با جشن آتش، چهارشنبه سوری، به معنای چهارشنبه سرخ آغاز می شود.که امسال 19 مارس است و آخرین سه شنبه سال پارسی است. استقبال از بهار و خداحافظی با زمستان.
در طول این جشن، آتش‌های کوچکی در مکان‌های باز روشن می‌شود که مردم در اطراف آن می‌رقصند و از روی آن می‌پرند. پریدن از روی آتش یک فرآیند پاکسازی نمادین است که در آن شعله های آتش می توانند جسم و روح را از بیماری و شر پاک کنند. شما از شر سرمای زمستان خلاص می شوید و در عوض گرما و سرزندگی آتش را به دست می آورید. رسم پریدن از روی آتش احتمالاً پس از حمله اعراب به ایران در اواسط قرن ششم به وجود آمده است. ریشه جشن چهارشنبه سوری، استقبال از روح متوفی با گرمی و صفا است، مشابه سنت والبورگ سوئد.
در نو روز، مردم دور سفره سنتی سال نو، هفت سین، جمع می شوند که در آن هفت چیز مختلف که با حرف “س” شروع می شود، چیده می شود: سنجد (نوعی میوه شیرین)، سماق (ادویه ترش)، سبزه. جوانه گندم، عدس یا مانند آن، سیب ، سمنو ، سیر و سرکه (سرکه). همچنین باید از جمله، هفت نوع کلوچه و آجیل مختلف، یک آینه، تخم مرغ های دستی، یک کاسه با ماهی قرمز زنده و رنگ های پرچم ایران وجود داشته باشد. اشیای خاص روی پارچه در طول قرن ها متفاوت بوده و اغلب دارای ویژگی محلی قوی بوده است. در میان ایرانیان رسم است که در سال نو به دیدار همه اقوام و دوستان خود می روند.
جشن سال نو ریشه در حدود 3000 سال پیش دارد که اولین آریایی ها در فلات ایران ساکن شدند. در آیین زرتشت که تا اواسط قرن ششم دین دولتی امپراتوری ایران بود، جشن نو روز پیوندی مذهبی داشت زیرا زرتشت پیامبر همزمان با سال نو متولد شد. امروز، «نو روز» یک جشن غیر مذهبی است که توسط مردم از هر قشری در حوزه فرهنگی ایران، صرف نظر از وابستگی مذهبی و قومی، جشن گرفته می شود. با معرفی اسلام به عنوان دین دولتی در قرن ششم، جشن نو روز ممنوع شد زیرا آن را در تضاد با اسلام می دانستند. اما در قرون وسطی شاهزادگان ایرانی شروع به رهایی خود کردند و جشن های سال نو بار دیگر رونق گرفت. از آن زمان تاکنون، رهبری مسلمانان کشور جشن نو روز را پذیرفته اند، اما همچنان محدودیت هایی برای جشن چهارشنبه سوری در ایران امروز وجود دارد.
طبق سنت گفته می‌شود که در روز سیزدهم عید در خانه ماندن بدشانسی است. سپس مرسوم است که به طبیعت رفته و از جمله سبزه های سفره سال نو را در نهر می ریزند. به این ترتیب چرخه زندگی به شما یادآوری می شود. سنت دوازدهم ایرانی (سیزده بدار) احتمالاً از آیین باستانی الهه باروری ایرانی آردوی سورا آناهیتا سرچشمه گرفته است.